Dit kun je als BHV’er doen om schade te beperken

Als BHV’er is jouw snelle handelen cruciaal bij brandwonden. Brandwonden zijn ingrijpende verwondingen die blijvende schade kunnen veroorzaken. Wat jij doet in de eerste minuten kan een groot verschil maken. Zo wordt de brandwond niet erger en het verkleint de kans op littekens. Wat je in dit artikel leest? Praktische tips en feiten die je als BHV’er kunnen helpen om effectief op te treden bij brandwonden.

De cijfers liegen er niet om: nog steeds krijgen veel mensen in Nederland te maken met brandwonden. Dat betekent dat je daar als BHV’er ook mee te maken kunt krijgen. Wat moet je doen en wat juist niet? Zo behandel je een brandwond:

1 Direct koelen en kleren uittrekken
Begin meteen met koelen met lauwwarm water en trek kleren uit. Dat laatste is nog steeds niet bij iedereen bekend. Het idee dat je de kleren moet aanlaten omdat je anders vel lostrekt, is allang achterhaald. Je trekt vel los omdat het al los zit. Zeker omdat de warmtebron vaak in de kleren, de luier of het rompertje zit, moet je die meteen verwijderen. Als je de warmtebron laat zitten, brandt het juist door. Koel minstens 10 tot 20 minuten en met lauw, zacht stromend leidingwater.

2 Beoordeel de brandwond
Bekijk hoe groot en diep de brandwond is. De diepte van de brandwond hangt af van de huidlagen die beschadigd zijn. Als er sprake is van vlamverbrandingen, is de huid vaak meteen bruin en stug. Maar bij heetwaterverbrandingen is het in het begin vaak lastig in te schatten. Controleer of er sprake is van alleen een verbranding, dan kun je zelf de verzorging doen, of dat er sprake is van een wond. Bel dan een ambulance. Hierbij is het ontzettend belangrijk voor de professionele hulpverleners om te weten wat het verhaal achter de verbranding is. Probeer als BHV’er dit te achterhalen. Hoe het ongeluk is gebeurd, zegt namelijk veel meer dan wat je in eerste instantie ziet.

3 Houd de wond schoon
Dek de wond na het koelen af met een niet-klevend, steriel verband of, als dat niet voorhanden is, met schone huishoudfolie. Dit beschermt de wond tegen infecties totdat professionele hulp ter plaatse is.

“ De handelingen die direct na een Brandwondenongeval worden gedaan, zijn bepalend voor de rest van het leven van de patiënt.”
– Eelke Bosma, Traumachirurg en medisch hoofd brandwondencentrum

Nieuwe termen
Het is goed om te weten dat de manier waarop specialisten naar brandwonden kijken, is veranderd. Voorheen werd er gesproken over eerste-, tweede- en derdegraads brandwonden. Tegenwoordig wordt de diepte van de brandwond beschreven als oppervlakkig, gedeeltelijke dikte, of volledige dikte. Dit maakt het makkelijker om de ernst in te schatten.

Als BHV’er hoef je geen diagnose te stellen, maar het is belangrijk om een idee te hebben van de ernst om dit door te geven aan hulpdiensten.

• Epidermale verbranding
Eerstegraads verbranding
– Roodheid
– Geen blaarvorming, geen wond
– Normale capillaire refill
   (hoe snel het bloed terugstroomt als je op een plek drukt)
– Pijnlijk
– Soepel

• Oppervlakkig dermale brandwond
Oppervlakkige tweedegraads brandwond
– Homogeen roze/rood glanzend door vocht
– Blaarvorming, intact of kapot
– Niet vertraagde capillaire refill
– Zeer pijnlijk
– Soepel

• Diep dermale brandwond
Diepe tweedegraads brandwond
– Niet homogeen roze/rood en/ of bleek, dof, minder vochtig
– Blaarvorming, voornamelijk kapot
– Vertraagde capillaire refill
– Verminderde pijnsensatie
– Soepel tot stug

• Subdermale brandwond
Derdegraads brandwond
– Wit/geel, rood/bruin/zwarte plekken
– Verkleefde bruin of geel verkleurde epidermis op het wondoppervlak of
afgeschoven blaren
– Afwezige capillaire refill
– Geen pijnsensatie
– Stug tot leerachtig (niet van toepassing bij verbranding door hete vloeistoffen)